CT xác định nguy cơ bệnh tim

Ngày 20/6/2023, các nhà nghiên cứu đã công bố trên Tạp chí Radiology về việc kỹ thuật CT đếm photon (PCCT) đạt hiệu quả trong việc phát hiện bệnh tim ở những bệnh nhân có nguy cơ cao. Điều này mang lại lợi thế lớn cho sàng lọc không xâm lấn đối với những bệnh nhân không đủ điều kiện.

Tác giả chính của công bố này, Th.S Muhammad Hagar, từ Đại học Freiburg ở Đức, cho biết: Phát hiện này có thể giúp các bác sĩ lâm sàng chẩn đoán bệnh tim tốt hơn và điều chỉnh cách chăm sóc bệnh nhân phù hợp hơn. PCCT sẽ mở rộng phạm vi bệnh nhân sử dụng chụp CT cho mạch vành không xâm lấn, an toàn hơn và ít căng thẳng hơn đối với bệnh nhân. Hơn nữa, PCCT có thể thay đổi các hướng dẫn hiện tại về việc không khuyến nghị chụp CT mạch vành cho những người có nguy cơ cao. Theo Hagar và các đồng nghiệp, bệnh động mạch vành là dạng bệnh tim phổ biến nhất hiện nay trong các vấn đề liên quan đến tim. Chụp CT mạch vành (CCTA) có hiệu quả loại trừ bệnh ở những bệnh nhân nguy cơ thấp hoặc trung bình, nhưng khó sử dụng ở những người có nguy cơ cao vì nhiều bệnh nhân trong số này bị vôi hóa mạch vành hoặc bị đặt stent. Các vết vôi hóa thường trông lớn hơn so với thực tế, dẫn đến việc đánh giá quá cao các khối và mảng bám trong mạch máu và cho kết quả dương tính giả.

Chụp CT mạch vành độ phân giải siêu cao (UHR) (CCTA) ở một người đàn ông 85 tuổi trước khi thay van động mạch chủ qua ống thông. Mặc dù có đặt stent ở động mạch vành phải và xơ cứng mạch vành rất nặng với điểm Agatston là 4.162, chẩn đoán hình ảnh động mạch vành đã thành công và bệnh mạch vành tắc nghẽn đã được loại trừ trên hình ảnh CT. (A) Kết xuất ảnh ba chiều của tim. Stent (đầu mũi tên) có thể nhìn thấy ở đoạn giữa của động mạch vành phải. (B) UHR CCTA với tiết diện trục 0,2 mm. Lòng (mũi tên) của động mạch đi xuống trước bên trái bị vôi hóa nghiêm trọng có thể được đánh giá mà không có hiện vật. (C) Tái tạo nhiều mặt phẳng cong của động mạch vành phải với hình chẩn đoán lòng stent (đầu mũi tên). (D) Chụp mạch vành xâm lấn cho phép loại trừ hẹp trong stent (Nguồn: RSNA).

Sự ra đời của CT mạch vành độ phân giải siêu cao được tiến hành bằng máy quét PCCT hứa hẹn sẽ thay đổi rất nhiều về mặt chẩn đoán và hỗ trợ điều trị. Để xác nhận điều này, các nhà khoa học đã tiến hành nghiên cứu trên 68 bệnh nhân và so sánh độ chính xác chẩn đoán của CCTA độ phân giải cực cao với các tiêu chuẩn chăm sóc hiện hành, đó là chụp động mạch vành xâm lấn. Những người tham gia nghiên cứu bị hẹp van động mạch chủ nặng. Nhóm đã phát hiện ra rằng CCTA có độ phân giải cực cao rất nhạy và đặc hiệu để xác định bệnh động mạch vành. CCTA đạt được điểm chất lượng hình ảnh tổng thể là 1,5 trên thang điểm năm (với 1 là xuất sắc và 5 là không thể chẩn đoán).

PCCT hứa hẹn sẽ cải thiện cách chẩn đoán bệnh nhân có nguy cơ mắc bệnh tim cao. Đây là kỹ thuật hứa hẹn sẽ đi vào thực hành lâm sàng chính trong thập kỷ tới và có thêm nghiên cứu khả năng chẩn đoán cho các ứng dụng khác, chẳng hạn như chẩn đoán hình ảnh ung thư. Phạm vi bệnh nhân được hưởng lợi từ việc trải qua CCTA không xâm lấn đã được mở rộng đáng kể nhờ công nghệ đầu dò đếm photon. Việc sử dụng máy quét PCCT mang lại một số tiến bộ tiềm năng cho chụp ảnh CT. Trước đó, một nghiên cứu được công bố ngày 23/5 trên Tạp chí Radiology đã kết luận rằng PCCT mang lại chất lượng hình ảnh tim mạch tốt hơn với liều bức xạ tương tự so với CT nguồn kép (DSCT) ở trẻ sơ sinh bị nghi ngờ có dị tật tim.

Trẻ sơ sinh bị nghi ngờ có dị tật tim bẩm sinh là nhóm bệnh nhân nhiều thách thức về mặt kỹ thuật đối với bất kỳ phương pháp chẩn đoán hình ảnh nào hiện nay, bao gồm cả CT. Điều cần thiết để giải quyết vấn đề này là lập bản đồ giải phẫu tim của từng cá nhân và các lộ trình can thiệp phẫu thuật sử dụng các tiêu chuẩn chẩn đoán cao nhất có thể. Các dị tật tim bẩm sinh rất hiếm gặp, chỉ xảy ra ở 1% số ca bệnh nhân nhưng chúng là nguyên nhân hàng đầu gây khuyết tật và tử vong ở trẻ sơ sinh. Trong số các dị tật tim bẩm sinh này, 25% đủ nghiêm trọng để yêu cầu phải điều trị phẫu thuật trong tháng đầu tiên của bé. Các bác sĩ lâm sàng đánh giá các khiếm khuyết thông qua siêu âm, chụp cộng hưởng từ và chụp CT để xác định xem có cần phẫu thuật hay không và/hoặc để tạo bản in 3D tái tạo tim của bé. Công nghệ CT nguồn kép thường được sử dụng cho chỉ định này, nhưng PCCT cung cấp độ phân giải hình ảnh cao hơn và giảm liều bức xạ, đặc biệt có lợi cho bệnh nhân nhi.

PCCT ở trẻ sơ sinh nam 174 ngày tuổi bị dị tật tim bẩm sinh. (A) Hình ảnh PCCT trục có cản quang cho thấy khiếm khuyết tĩnh mạch xoang nghi ngờ trên siêu âm với thông nối tĩnh mạch phổi bất thường một phần. Cửa sổ mô mềm được hiển thị với độ dày phần 0,6 mm. Lượng thuốc cản quang tiêm tĩnh mạch: 8 mL iopromide. (B) Hình ảnh PCCT coronal cản quang với cửa sổ mô mềm có độ dày tiết diện 0,6 mm. (C) Mặt trước tái tạo ba chiều cho thấy một phần kết nối tĩnh mạch phổi bất thường của hai tĩnh mạch phổi riêng biệt từ thùy trên và thùy giữa bên phải đến tĩnh mạch chủ trên bên phải (mũi tên đỏ) và tĩnh mạch chủ trên bên trái tồn tại (mũi tên màu vàng) . (D) Tái tạo ba chiều, nhìn từ phía sau. Chẩn đoán đã được PCCT xác nhận và PCCT cho phép hiển thị kết nối tĩnh mạch phổi bất thường một phần trên hai tĩnh mạch phổi riêng biệt từ thùy trên và thùy giữa bên phải với tĩnh mạch chủ trên bên phải. Một tĩnh mạch phổi về tâm nhĩ trái (mũi tên xanh). Chất lượng hình ảnh được đánh giá là 5 trên 5 (tối ưu). Liều bức xạ hiệu dụng xấp xỉ 0,58 mSv (hệ số chuyển đổi κ = 0,032 mSv/[mGy × cm]) (Nguồn: RSNA).

Nghiên cứu kiểm tra CT cho 113 trẻ sơ sinh đã trải qua PCCT có cản quang (30), DSCT (83) hoặc cả hai loại kiểm tra tim và động mạch chủ ngực trong khoảng thời gian từ tháng 1 năm 2019 đến tháng 10 năm 2022. Độ tuổi trung bình của trẻ là 66 ngày. Nhóm nghiên cứu nhận thấy rằng hình ảnh PCCT sắc nét hơn, ít nhiễu hơn và độ tương phản cao hơn so với hình ảnh DSCT và xếp hạng chất lượng hình ảnh tổng thể trung bình của độc giả đối với PCCT cao hơn DSCT ở liều bức xạ tương tự.